Tính đến cuối năm 2013, lượng thép xây dựng tồn kho khoảng 300.000 tấn và phôi thép tồn khoảng 500.000 tấn. Dự báo, những ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều thép như đóng tàu, chế tạo ôtô, cơ khí chưa thể khởi sắc nên tổng tiêu thụ thép trong năm 2014 chỉ đạt 12,2-12,5 triệu tấn (tăng 3-5% so với năm 2013).

Tuy nhiên, lượng thép tồn kho chủ yếu là các loại thép xây dựng như thép thanh, thép cuộn, thép hình cỡ nhỏ, thép mạ kim loại, thép phủ màu... Còn một số chủng loại như thép cuộn cán nóng, thép hợp kim, thép chế tạo cơ khí... sản xuất trong nước chưa đáp ứng nhu cầu nên vẫn phải NK. Hơn nữa, Việt Nam đã ký kết các hiệp định thương mại song phương và đa phương, mức thuế NK các mặt hàng thép ngày càng giảm nên việc NK sắt, thép từ nước ngoài đã dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt giữa thép sản xuất trong nước với thép NK của nước ngoài, nhất là đối đầu với thép giá rẻ NK từ Trung Quốc.

Việc quản lý chất lượng thép nhập khẩu sẽ ngày càng được siết chặt

Nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất thép trong nước, nâng cao việc quản lý hàng NK, ngăn chặn gian lận thương mại, hạn chế thép giá rẻ, không đảm bảo chất lượng NK vào Việt Nam, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Thông tư liên tịch số 44/2013/TTLT-BCT-BKHCN quy định: Chỉ cho phép NK và lưu thông các sản phẩm thép phù hợp với tiêu chuẩn hoặc quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng. Ban hành Thông tư số 23/2012/TT-BCT cấp Giấy phép nhập khẩu tự động đối với một số sản phẩm thép.

Đồng thời, quản lý chặt chẽ việc đầu tư các nhà máy thép, đặc biệt là các cơ sở sản xuất các loại thép mà cung đã vượt quá cầu như: thép xây dựng, phôi thép, thép cán nguội, tôn mạ và tôn phủ màu thông qua việc quản lý Quy hoạch phát triển hệ thống sản xuất và hệ thống phân phối thép giai đoạn 2020, có xét đến năm 2025. Bộ Tài chính cũng có Công văn số 1493/BTC-TCHQ chỉ đạo hải quan địa phương tăng cường kiểm tra, kiểm soát NK thép.

Đặc biệt, để khắc phục hiện tượng đầu tư các dự án có quy mô nhỏ lẻ, sử dụng thiết bị lạc hậu, tăng tính cạnh tranh cho các sản phẩm thép sản xuất trong nước, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 03/2014/TT-BCT ngày 25/1/2014 quy định về công nghệ, thiết bị sản xuất gang, thép, khắc phục tình trạng đầu tư dự án thép nhỏ lẻ, sử dụng thiết bị lạc hậu.